- Katılım
- 10 Nisan 2019
- Mesajlar
- 6,434
- Tepkime puanı
- 10
- Yaş
- 33
- Konum
- İstanbul
- Cinsiyet
-
- Bay
- Takım
- Beşiktaş
Merhabalar,
Türkçe'de sıfat olarak sınıflandırdığımız sözcükler ek eylem alıp yüklemsel olarak kullanıldığında sıfat özelliğini kaybedip adlaşır mı yoksa yine sıfat olarak mı kalır?
Birçok dil bilgisi kaynağı Türkçe'de sıfatların niteleyici şekilde sadece isimlerden önce kullanılması gerektiğini, birkaç istisnai örnek dışında çekim eki almaması gerektiğini aksi takdirde adlaşacağını bildirmekte. Mesela aşağıdaki linkte gökyüzü maviydi örneği üzerinden ek eylem almış 'mavi' artık sıfat özelliğini kaybedip ad olmuş denmektedir.
Ancak aksini belirten kaynaklar da mevcut.
Aşağıdaki linkte de sıfatların mutlaka isimlerden önce gelmesi gerekmediği yüklemsel olarak da kullanılabileceği vurgulanmakta.
O öğrenci çalışkandı örneği üzerinden 'çalışkan' sözcüğünün ek eylem alarak hala sıfat olarak kullanıldığı gösterilmekte.
Ben cümlede anlamsal olarak herhangi bir niteleme mevcutsa ek eylem alan sıfatların sıfat olarak değerlendirilmesi gerektiği kanısındayım.
1) Deniz maviydi. (sıfat: 'mavi deniz' anlamı çıkmakta)
2) O sınıftaki öğrenciler haylazdır. (sıfat: 'haylaz öğrenciler' anlamı çıkmakta)
3) Atlar yarıştan sonra yorgundu. (sıfat: 'yorgun atlar' anlamı çıkmakta)
Bir de ideoloji, inanç sistemi, felsefi ve sanatsal akımlar için kullanılan '-ist' eki ile biten sözcükler mevcut.
Bu sözcükler kişilerin yerine kullanılıyorsa ad (Sosyalistler toplantı yaptı), alaka ve bağlantı bildiriyorsa sıfat (Sosyalist ideoloji) olarak kullanılmakta.
4) Söylemiş olduğun ifade materyalisttir. (sıfat: 'materyalist ifade' anlamı çıkmakta)
5) İlçenin belediye başkanı komünistti.
(sıfat ve ad: 'komünist belediye başkanı' tamlamasındaki anlam çıktığı için sıfat & kişinin komünizme aidiyetini belirttiği için ad)
6) Ben Budist değilim.
(ad ve sıfat: Kişinin inancını bildirdiği için ad & 'Budist biri/kişi' tamlamasındaki anlam çıktığı için sıfat)
Bu örnekler için sizin görüşünüz, yorumunuz nedir? Teşekkürler!
Türkçe'de sıfat olarak sınıflandırdığımız sözcükler ek eylem alıp yüklemsel olarak kullanıldığında sıfat özelliğini kaybedip adlaşır mı yoksa yine sıfat olarak mı kalır?
Birçok dil bilgisi kaynağı Türkçe'de sıfatların niteleyici şekilde sadece isimlerden önce kullanılması gerektiğini, birkaç istisnai örnek dışında çekim eki almaması gerektiğini aksi takdirde adlaşacağını bildirmekte. Mesela aşağıdaki linkte gökyüzü maviydi örneği üzerinden ek eylem almış 'mavi' artık sıfat özelliğini kaybedip ad olmuş denmektedir.
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için
Giriş yap veya üye ol.
Ancak aksini belirten kaynaklar da mevcut.
Aşağıdaki linkte de sıfatların mutlaka isimlerden önce gelmesi gerekmediği yüklemsel olarak da kullanılabileceği vurgulanmakta.
O öğrenci çalışkandı örneği üzerinden 'çalışkan' sözcüğünün ek eylem alarak hala sıfat olarak kullanıldığı gösterilmekte.
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için
Giriş yap veya üye ol.
Ben cümlede anlamsal olarak herhangi bir niteleme mevcutsa ek eylem alan sıfatların sıfat olarak değerlendirilmesi gerektiği kanısındayım.
1) Deniz maviydi. (sıfat: 'mavi deniz' anlamı çıkmakta)
2) O sınıftaki öğrenciler haylazdır. (sıfat: 'haylaz öğrenciler' anlamı çıkmakta)
3) Atlar yarıştan sonra yorgundu. (sıfat: 'yorgun atlar' anlamı çıkmakta)
Bir de ideoloji, inanç sistemi, felsefi ve sanatsal akımlar için kullanılan '-ist' eki ile biten sözcükler mevcut.
Bu sözcükler kişilerin yerine kullanılıyorsa ad (Sosyalistler toplantı yaptı), alaka ve bağlantı bildiriyorsa sıfat (Sosyalist ideoloji) olarak kullanılmakta.
4) Söylemiş olduğun ifade materyalisttir. (sıfat: 'materyalist ifade' anlamı çıkmakta)
5) İlçenin belediye başkanı komünistti.
(sıfat ve ad: 'komünist belediye başkanı' tamlamasındaki anlam çıktığı için sıfat & kişinin komünizme aidiyetini belirttiği için ad)
6) Ben Budist değilim.
(ad ve sıfat: Kişinin inancını bildirdiği için ad & 'Budist biri/kişi' tamlamasındaki anlam çıktığı için sıfat)
Bu örnekler için sizin görüşünüz, yorumunuz nedir? Teşekkürler!
