Rüzgar ve Rüzgar Çeşitleri

Rüzgar ve Rüzgar Çeşitleri​

Rüzgar : Yüksek basınç alanlarından alçak basınç alanlarına doğru olan yatay hava hareketi.

Rüzgarın Hızını Etkileyen Faktörler

• Basınç merkezleri arasındaki fark
• Basınç merkezleri arasındaki uzaklık
• Günlük hareket sonucu sapmalar oluşur, bu sapmalar rüzgar hızını azlatır.
• Sürtünme

Rüzgarın Yönünü Etkileyen Faktörler

• Basınç merkezlerinin konumu (Yüksek basınçtan alçak basınca doğrudur.)
• Yeryüzü şekilleri (İstanbulda rüzgar denizlerin konumundan dolayı kuzeydoğudan güneybatıya doğrudur)
• Günlük Hareket

Rüzgar Çeşitleri​

- Sürekli Rüzgarlar

Alize(Ticaret Rüzgarları)

90 dinamik basınç alanlarından ekvatora doğru eser. Kuzey yarımkürede kuzeydoğu, güney yarım kürede güneydoğudan eserler. Kıtaların doğu kıyılarına yağış bırakırlar.

Batı Rüzgarları

30 dinamik yüksek basınç alanlarından 90 dinamik alçak basınç alanlarına doğru eser. Kuzey yarımkürede kuzeybatı, güneybatı, güney yarımkürede güneybatıdan eserler. Kıtaların batı kıyılarına yağış bırakırlar.

Kutup Rüzgarları

90 termik yüksek basınç alanlarından 60 dinamik alçak basınç alanlarına eserler. Soğuk ve kurudurlar.

- Devirli (Mevsimlik) Rüzgarlar

Yaz Musonu

Yaz mevsiminde muson bölgesi denizlerden daha sıcak olduğu için alçak basınç alanlarıdır. Dolayısıyla denizlerden gelen rüzgar havayı yükselterek yağış oluşturur.

Kış Musonu

Kış mevsiminde muson bölgesi denizlerden daha soğuk olduğu için yüksek basınç alanlarıdır. Dolayısıyla yağış olmaz.

- Yerel Rüzgarlar

Meltem Rüzgarları

Deniz Meltemi : Gündüz denizden karaya doğru olan rüzgardır. Ege Kıyılarında bu melteme imbat adı verilir.

Kara Meltemi : Gece karadan denize doğru eser.

Vadi Meltemi : Gündüz vadiden dağa doğru eser.

Dağ Meltemi : Gece dağdan vadiye doğru eser.

- Soğuk Yerel Rüzgarlar

Bora : Dalmaçya kıyılarında Dinar Alplerin’den Adriyatik Denizi’ne doğru esen soğuk ve kuru rüzgardır.

Mistral : İspanya ve Fransa’da, Kuzeyden Akdeniz’e doğru esen soğuk ve kuru bir rüzgardır. En fazla etkisini Rhone Vadisi’nde görülür.

Krivetz : Romanya’da Kuzey DoğudanTuna Ovasına doğru esen soğuk rüzgardır.

Yıldız : Kuzeyden esen, ismi kutup yıldızına istinaden yerel balıkçılar tarafından verilen soğuk rüzgardır. Genellikle Karadeniz ve Marmara denizi üzerinden bir soğuk cephenin geçişinden sonra eser. Yazın serin, kışın soğuk hava taşır.

Poyraz : Kuzeydoğudan esen bir rüzgar çeşididir. Kışın kar ve soğuk getirir. Deniz hafif çalkantılı ve dalga üstünde beyaz köpükler olur

Karayel : Yağmurlu bir dönemi izleyen 2-3 gün boyunca devamlı olarak kuzeybatıdan esen rüzgardır. Esme yönündeki yüksek dağların kuytu taraflarında yamaç aşağı alçalan rüzgar ısınarak fön tipi rüzgar etkisi ve özellikleri taşır. Bu yerlerde sıcak ve hoş bir hava yaratırlar.

- Sıcak Yerel Rüzgarlar

Föhn: Ülkemizde Karadeniz-Toroslarda etkilidir. Bir dağ yamacından yukarıya çıkarak nemini bırakan rüzgarlardır, diğer yamaçtan aşağılara doğru inerken kuru olduklarından sürtünmeden dolayı ısınarak sıcaklığı 100m’de 1 C arttırırlar. Föhn rüzgarlarında yükselti farkı ne kadar fazlaysa o kadar kurutucu etki yapar.

Hamsin : Büyük Sahra Çölün’den Mısır ve Libya kıyılarına esen sıcak, kuru ve tozlu rüzgarlardır.

Sirokko : Büyük Sahra Çölün’den Kuzey Afrika ve Güney İtalya’ya doğru esen tozlu, sıcak ve kuru rüzgarlardır. Akdeniz’den geçerken nem alırlar ve bu nemi İspanya, Frans, İtalya güney kıyılarına yağışla bırakırlar.

Kıble : Güneyden esen, güney yönünü simgeleyen kıbleden ismini alan, oldukça sıcak ve nemi rüzgarlardır

Lodos : Güneybatıdan esen rüzgarlara verilen addır.

Samyeli (Keşişleme) : Türkiye’nin güney bölgelerinde esen sıcak bir rüzgardır. Sıcak, kuru ve bunaltıcıdır.

- Tropikal Rüzgarlar

• Sıcak kuşakta ve daha çok okyanuslar üzerinde oluşan rüzgarlardır.
• Hızları saatte 300-500 km’yi bulabilir.

Asya Denizlerinde –Tayfun

Hint Okyanusunda – Sayklon

Meksika Körfezinde –Hurricane

Avusturalyada –Vili Vili