Platon'un Felsefesinde İdea Kuramının Temellendirilmesi Nedir?
İyi ideasına yüklenen bu yüksek konum, ister istemez bir sorun doğurmaktadır. Platon'un Demiourgos adı verilen bir düzenleyici Tanrı öngördüğü bilinmektedir. Demiourgos evreni düzenleyip meydana getiren Tanrısal güç, İyi ideası ise tüm varlıkların ve var olanların nedeni olduğuna göre bunlardan hangisi gerçek bir Tanrı olmaya layıktır? Kimi yorumcular, Platon'un İyi'ye yüklediği niteliklerden yola çıkarak Demiourgos ile İyi ideasının bir ve aynı şey olduğunu savunmuştur (Weber, 1993: 57). Demiourgos, Tanrı'nın etkin, hareket ettirici, düzenleyici, akıl ve ruh sahibi yönünü temsil ederken İyi ideası ise Tanrı'nın değişmez, sabit ve dingin yönünü, varlık ötesi varlığını temsil eder. Platon Timaios'ta, Demiourgos'un İyi gibi ezeli ebedi olduğu ve başından beri idealara ve hepsinden önce de İyi ideasına baktığı söylenir (Timaios, 28a-41a). şu hâlde Tanrı'nın, İyi ideasını temaşa etmediği tek bir an dahi olmamıştır. Demiourgos, evrenin İyi olmasını istemiştir. Bu durumda Tanrı'nın istemesinin nedeni İyi ideasıdır ve iyi olan her şeyin nedeni, Tanrı'nın iyiyi istemesidir.
Platon'un eserlerindeki kimi ifadeler, onun İyilik, Güzellik ve Adalet idealarını birbirlerinden ayrı şeyler olarak görmediğini düşündürür. İnsanlık için nihai amaç olmaları bakımından İyilik, Güzellik ve Adalet arasında hiçbir fark yoktur. Bu üçü tek bir ideadırlar ve Varlığın en yüksek özlüğüdürler. O hâlde Platon'a göre varlık, özü gereği hem iyi hem güzel hem de adildir. Bu görüş, birbirleriyle çatışma hâlinde olan zıt unsurlardan birinin diğeriyle yer değiştirmesinin, yani varlığa gelmesinin cezasını da beraberinde getiren bir adaletsizlik olduğunu savunan ve böylece varlığı, özü gereği adaletsizlik olarak gören Anaksimandros'a bir yanıt oluşturduğu kesindir.
KAYNAK: FELSEFE TARİHİ KİTABI