
Orta Çağ Felsefesi: İslam Felsefesinde El Kindi'ye Göre Varlık Sınıflaması Nedir?
Kindî, felsefeyi insan sanatlarının en üstünü ve en değerlisi olarak görür.
O, bu disiplini eski Yunanın iki büyük filozofu Platon ve Aristotelesin Arapçaya tercüme edilen eserleri ile Plotinusun Enneadlar adlı kitabının IV-VI. bölümlerinin Esulucya adıyla Arapçaya yapılan çevirisi üzerinden tanımış; kendisi de aynı konuda İlk Felsefe Üzerine (Kitâb fil-felsefetil-ûlâ) adıyla bir eser kaleme almıştır. Kindînin Aristotelesten etkilenerek Varlık Metafiziği, Plotinustan esinlenerek de Birlik Metafiziği yaptığı söylenebilir. Tarişer Üzerine adlı risalede çeşitli felsefe tanımlarına yer vermekle beraber Kindî, İlk Felsefe Üzerine adlı eserinde felsefe insanın gücü ölçüsünde varlığın hakikatini bilmesidir şeklindeki tanımı öne çıkarır. Ona göre filozofun amacı hakikati bilmek ve ona göre davranmaktır (Kindî, 2002: 139). Filozofumuz, felsefe disiplinlerini sınıflandırırken varlık alanlarını dikkate alır. Bilgiye konu olan varlıklar aşağı, orta ve yüksek olmak üzere üçe ayrılır: İnsanın da içinde bulunduğu doğal varlıkları konu alan fizik aşağıda, matematik ortada, metafizik ise yüksekte bulunmaktadır. Bu yaklaşıma göre orta düzeyde yer alan matematik soyut bir alan olan metafiziği kavramada insan zihni için önemli kolaylıklar sağlar. Bu anlayışın bir yansıması olarak öğretimde matematik, fizik ve metafizik sıralamasını daha verimli bir yol olarak değerlendiren Kindînin bu konuda Eflâtunu izlediği söylenebilir.
KAYNAK: FELSEFE TARİHİ KİTABI