İlk Çağ Felsefesi: Felsefenin Aydınlık Filozofu Demokritos İle İlgili A'dan Z'ye Her Şey
Demokritos, Sokrates Öncesi Dönemi'nin (Pre-Sokratik) en etkin filozoflarından birisidir.
Demokritos Kuzey Yunanistanda Abderada doğmuştur. Demokritos zaman olarak hem Sokratesten önceki dönemlerde yaşamıştır hem de Sokratesten sonraki kültür filozoflarındandır. Kendisinden önce neredeyse tamamen doğa sorunlarıyla ilgilenildiği hâlde Demokritos, doğa sorunlarından insan sorunları na geçilen bir ara dönemde yaşamış bir düşünür olarak hem doğa hem kültür konuları ölçülü olarak işlemiştir. Bu bakımdan Demokritos, felsefe tarihinin kapsamı en geniş felsefelerinden birinin sahibidir. Bu geniş kapsamlı felsefenin temeli ise mutlu bir yaşam, bilgince bir yaşamdır.
Demokritosun eserlerinin önemli bir kısmı maalesef yok edilmiştir. Bunun başlıca sebeplerinden biri Yunanlı değil, Makedonyalı olmasıdır. Atinalı olmayanların genelde saygı görmemelerinden dolayı kendisi de Atinada çok saygı görmemiştir. Mesela Platon onun görüşlerinden birçok şey esinlendiği hâlde eserlerinde adını bir kere bile anmamıştır. Buna karşılık Aristoteleste ona karşı daha ölçülü ve saygılı bir dil kullanıldığını görmekteyiz.
Demokritos Gülen Filozof olarak da bilinirdi ve Seneca onun halk arasında insanların aptallıklarını küçümsemek için her zaman gülerek dolaştığını söylemektedir. Buna uygun olarak yurttaşları arasında Alaycı olarak da ayrıca bilinirmiştir. Öldüğünde yüz yaşının üzerinde olduğu söylenmektedir.
Leukipposun öğrencisi olan Demokritos, Sokratesten sonra ölmüş olmasına rağmen, Sokrates öncesi doğa filozoflarından birisi olarak sayılır. Parmenidesin temsil ettiği tekçilik (Monism) ile Empedoklesin çokçuluğu (Pluralism) karşısındaki aracılık girişimleri sonucu, Atom veya Bölünmeyen Öz teorisi ile ünlenmiştir. Bazı kaynaklar Empedokles ve Anaksagorası da atomcular sınıflandırmasının içine sokmaktadır.
Var oluş ile ilgili çok kesin bir görüş ortaya koyan Demokritos için evrendeki oluşuma, kesin bir zorunluluk egemendir. Bütün olup bitenleri bir rastlantı ile açıklamaya çalışmak saçmalıktır. Yaratılmamış, yok olmayan, değişmeyen varlık, özdeksel atomdur. Öz, maddeyi temsil eder ve onunla her nesne yapılabilir. şeklinde özetlenebilecek bir görüşle, materyalist doğa biliminin ilk temellerini atmıştır.
KAYNAK: FELSEFE TARİHİ KİTABI
